“Tai nạn” là một sự kiện bất ngờ xảy ra không có nguyên nhân rõ ràng. “Thương tích” hay còn gọi là “chấn thương” không phải là “tai nạn” mà là những sự kiện có thể dự đoán trước được và phần lớn có thể phòng tránh được. Tuy nhiên rất khó phân định rõ ràng giữa hai khái niệm này; do vậy thuật ngữ “tai nạn thương tích” thường được dùng để chỉ những tổn thương cơ thể ở các mức độ khác nhau do tiếp xúc cấp tính với các nguồn năng lượng là các tác nhân gây nên. Tai nạn thương tích trẻ em đang trở thành một vấn đề y tế công cộng đe dọa tới sự sống còn và phát triển của trẻ em, trong đó có đối tượng học sinh. Ngoài sinh hoạt ở gia đình, học sinh còn được gắn bó với trường học để học tập nên những rủi ro về tai nạn thương tích đều có thể xảy ra tại môi trường này nếu không có các biện pháp chủ động phòng tránh.
Để chủ động phòng tránh tai nạn thương tích cho học sinh, nhất là học sinh ở lứa tuổi nhỏ; cần xây dựng trường học an toàn theo các tiêu chuẩn quy định với các nội dung:
- Nhà trường cần giáo dục cho học sinh đầy đủ các nhận thức về môi trường học tập để có được một trường học an toàn và lành mạnh như giúp cho học sinh từng bước nâng cao nhận thức, thay đổi những hành vi của các em trong việc xây dựng mô hình trường học an toàn; nâng cao ý thức trách nhiệm bản thân của cả các thầy cô giáo và học sinh trong công tác xây dựng một trường học an toàn và lành mạnh; thay đổi được các hoạt động học tập, nghỉ ngơi, giải lao... phù hợp với thực tế của từng địa phương trong công tác giảng dạy và học tập, làm giảm dần để tiến đến loại trừ những tai nạn thương tích có thể xảy ra cho thầy cô giáo và học sinh trong quá trình giảng dạy, học tập.
- Xem xét, chủ động loại trừ được các yếu tố nguy cơ có khả năng gây ra những tai nạn thương tích cho thầy cô giáo và học sinh trong quá trình giảng dạy, học tập từ trong các phòng học, các phương tiện phục vụ cho công tác giảng dạy và học tập; khu vực luyện tập, công trình vệ sinh và môi trường ao, hồ, sông suối chung quanh...
- Có kế hoạch thường xuyên cung cấp cho các thầy cô giáo và học sinh những kiến thức cần thiết, phổ cập những thông tin có liên quan về một trường học an toàn và lành mạnh bằng các buổi học tập, sinh hoạt ngoại khóa.

Một ngôi trường xuống cấp ở nông thôn (ảnh internet minh họa)

- Căn cứ vào các tiêu chuẩn vệ sinh học đường đã được triển khai thực hiện ở một số trường học theo những văn bản của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Y tế soạn thảo, ban hành để tổ chức kiểm tra, đánh giá, rút kinh nghiệm.
- Phát động phong trào xây dựng một số trường học vừa bảo đảm tiêu chuẩn vệ sinh học đường, vừa bảo đảm an toàn trong giảng dạy và học tập và đưa vào nội dung chỉ tiêu thi đua của nhà trường trong mỗi học kỳ, mỗi năm học để có cơ sở nỗ lực phấn đấu thực hiện.
- Định kỳ thường xuyên 3 tháng một lần, cần tổ chức các đợt kiểm tra liên ngành gồm ngành giáo dục, y tế, phụ nữ do chính quyền cơ sở đứng ra chủ trì để giám sát, đánh giá chất lượng của một trường học an toàn, lành mạnh; đồng thời có hình thức biểu dương các việc làm tốt, góp ý phê bình, có thể xử phạt những vi phạm về quy định của một trường học không an toàn.

Trường học ở miền núi không còn cấp để xuống (ảnh internet minh họa)

Trong thời gian qua, mặc dù đã có nhiều nỗ lực cố gắng của cộng đồng để xây dựng “ngôi nhà an toàn” và “trường học an toàn” nhằm giảm thiểu những tai nạn thương tích đối với trẻ em, đối với học sinh nhưng trên thực tế những vụ tai nạn thương tích vẫn liên tiếp xảy ra cho đối tượng này. Xây dựng ngôi nhà an toàn là trách nhiệm của các bậc phụ huynh, xây dựng trường học an toàn là trách nhiệm của ban giám hiệu, của ngành giáo dục và đào tạo. Các cơ quan thông tin đại chúng vừa qua đã chuyển tải khá nhiều thông tin có liên quan đến cơ sở vật chất của một số trường học đã xuống cấp nghiêm trọng, đặc biệt là vùng nông thôn, vùng cao, miền núi và biên giới. Mong sao các cấp chính quyền cơ sở, những người có trách nhiệm ngành giáo dục và đào tạo ở một số nơi cần quan tâm đến một lĩnh vực nhạy cảm của xã hội này để tất cả các thầy cô giáo, học sinh, trẻ em được giảng dạy, học tập dưới một trường học an toàn, lành mạnh nhằm chủ động phòng tránh những tai nạn thương tích có thể ập đến bất cứ lúc nào nhất là khi mùa mưa bão đã gần kề và đe dọa.